Recentste cijfers over uitgaven aan genees- en hulpmiddelen gepubliceerd
28 oktober 2019 – De GIPdatabank is geactualiseerd. Daarmee zijn gegevens bekend geworden over de verstrekking en vergoeding van genees- en hulpmiddelen vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) in 2018. Met de actualisering van de databank zijn ook de gegevens over 2017 vernieuwd. Voor de hulpmiddelenzorg zijn de cijfers tot en met 2017 definitief. De cijfers over de geneesmiddelen zijn nog voorlopig van aard voor de jaren 2016, 2017 en 2018.
Extramurale geneesmiddelen: algemene ontwikkelingen
De uitgaven voor geneesmiddelen inclusief dienstverlening zijn in 2018 licht gestegen te opzichte van het voorgaande jaar. Namelijk van €4,56 miljard naar € 4,64 miljard, dit is een stijging van ongeveer 1,8%. Het aantal gebruikers groeit met ruim 1% naar een totaal van 11,5 miljoen verzekerden in 2018. Het aantal uitgiftes daalt met ruim 2% naar 234 miljoen uitgiftes.
In 2018 worden de DDD’s van de G-standaard gevolgd. In voorgaande jaren werd, als er geen DDD bekend was, een eigen DDD waarde gebruikt. Maar vanaf 2018 wordt, als er voor een middel geen DDD bekend is, de DDD niet meer ingevuld. Dit zorgt voor een trendbreuk in het aantal DDD’s in 2018. Dit is duidelijk te zien bij de mondpreparaten (A01), middelen voor de zintuigelijke organen (S) en middelen met een niet ingevulde ATC-code (Y). Dit leidt ook tot een trendbreuk in de gebruikersaantallen in deze groepen. Zonder DDD kunnen deze niet altijd meer berekend worden, waardoor een middel wat wel uitgiftes telt, soms geen gebruikers meer laat zien.
> Zie de Meerjarentabel 2014-2018
Stijging uitgaven intramurale dure geneesmiddelen
Op de GIPdatabank vindt u naast de informatie over extramurale geneesmiddelen ook een rapportage over intramurale dure geneesmiddelen. Deze informatie over intramurale dure geneesmiddelen is inclusief stollingsmiddelen. In het overzicht zijn de betalingen van het ministerie van VWS aan zorgverzekeraars op grond van kortingsafspraken met fabrikanten en leveranciers verrekend. Datzelfde geldt voor de betalingen door ziekenhuizen aan zorgverzekeraars op grond van gemaakte plafondafspraken voor dure geneesmiddelen.
De intramurale dure geneesmiddelen stijgen in 2018 met bijna 4% tot 2.166 miljoen euro. Daarmee is de stijging minder sterk dan in de jaren daarvoor. In 2018 hebben 277 miljoen gebruikers een duur intramuraal geneesmiddel gekregen, dit is een stijging van 9%.
> Zie het overzicht Intramurale dure geneesmiddelen 2014-2018
Grootste stijgers extramurale geneesmiddelen
De top 10 grootste stijgers van 2018 wordt aangevoerd door Ivacaftor met Lumacaftor (Orkambi ®). In 2018 is de totale vergoeding voor dit middel 89,5 miljoen euro. Ivacaftor met Lumacaftor werd in 2017 voor het eerst gebruikt. Waardoor de toename van bijna 84 miljoen euro in 2018 een belangrijke bijdrage levert aan de stijging van de totale vergoeding in 2018.
De uitgaven aan nieuwe cholesterolverlagers, evolocumab en alirocumab, blijven ook in 2018 stijgen. Zo stijgen de uitgaves voor evolocumab met 63% en voor alirocumab nog eens met 105%. Ook het aantal gebruikers van deze middelen laat nog steeds een duidelijke stijging zien.
Ook de antistollingsmiddelen rivaroxaban en apixaban zetten de stijgende trend door in 2018. De vergoeding voor beide middelen stijgt in 2018 met ongeveer 40%. Het aantal gebruikers neemt in 2018 met ongeveer 27% toe.
> Zie de top 25 van geneesmiddelen die het sterkst zijn gestegen in de vergoeding in 2018
Hulpmiddelen
Algemene ontwikkelingen
Het aantal verzekerden wat gebruik maakt van hulpmiddelenzorg in 2018 stijgt met 2% naar totaal 2,4 miljoen gebruikers. De kosten per gebruiker komen in 2018 uit op €623,-. In vergelijking met het voorgaande jaar is dit een stijging van slechts €1,- per gebruiker. Hierdoor is de omvang van de stijging van de totale uitgaven ook 2% en komt voor 2018 uit op €1,5 miljard. Kijk naar de Meerjarentabel voor een compleet beeld van alle ontwikkelingen in de hulpmiddelenzorg in de periode 2014 - 2018.
Gehoorhulpmiddelen
De kosten van de categorie hoortoestellen stijgen in 2018 met 9% naar totaal €132 miljoen. Deze stijging van de uitgaven aan hoortoestellen wordt voor vooral veroorzaakt door een toename van het aantal gebruikers (6%), en in iets mindere mate door een stijging van de kosten per gebruiker (3%). Met name de uitgaven aan de relatief duurdere hoortoestellen uit categorie 4 en categorie 5 nemen in 2018 toe.
Kwaliteitskader hulpmiddelenzorg
Het Kwaliteitskader Hulpmiddelenzorg is een kwaliteitsstandaard uit het Register van Zorginstituut Nederland, waarin staat hoe de keuze van het juiste hulpmiddel voor een patiënt tot stand hoort te komen. Het geeft zorgverzekeraars houvast bij de zorginkoop en patiënten kunnen hun zorgverzekeraar hierop aanspreken. In 2017 zijn het Generiek Kwaliteitskader Hulpmiddelenzorg drie aparte modules voor hulpmiddelenzorg bij stoma, continentie en diabetes opgenomen (zie: https://www.zorginzicht.nl/kwaliteitsinstrumenten/hulpmiddelenzorg-generiek-kwaliteitskader) .
Hulpmiddelenzorg bij stoma
Voor wat betreft de voorzieningen voor stomapatiënten daalt het aantal gebruikers in 2018 met 4% naar 72.000 verzekerden. De kosten per gebruiker nemen echter toe met 6% waardoor de uitgaven aan voorzieningen voor mensen met een stoma met 3% stijgen naar totaal €118 miljoen.
Hulpmiddelenzorg bij incontinentie
Ook de uitgaven aan incontinentiematerialen stijgen in 2018 naar totaal €140 miljoen (2%). Deze stijging wordt veroorzaakt door zowel een toename van het aantal gebruikers (1%) als ook door een stijging van de kosten per gebruiker (1%).
Hulpmiddelenzorg bij diabetes
Bij de diabetesmiddelen blijven de uitgaven, aantallen gebruikers en kosten per gebruiker op het niveau van de totale categorie op hetzelfde niveau als in 2018. In de subrubrieken zijn wel wat ontwikkelingen te zien. Zo dalen de kosten per gebruiker van Teststrips met 2%, terwijl het aantal gebruikers nauwelijks veranderd. Hierdoor dalen de uitgaven aan Teststrips ook met 2% naar €59 miljoen.
Een categorie waar de uitgaven stijgen is de Flash Glucose Monitoring (FGM). De aanspraak op vergoeding van FGM vanuit de basisverzekering is met terugwerkende kracht ingegaan vanaf november 2017. In 2018 zijn de uitgaven voor FGM ruim €0,8 miljoen. Dit is zeer waarschijnlijk een onderschatting van de daadwerkelijke kosten voor FGM in 2018. Mogelijk ligt een verklaring voor deze onderschatting in de manier waarop zorgverzekeraars het gebruik van FGM in hun systemen registreren en vervolgens aan het GIP aanleveren. Hierdoor zijn niet alle declaraties voor FGM zichtbaar in de door het GIP opgebouwde hulpmiddelenbestanden.
Meer informatie op deze website
De cijfers zijn afkomstig uit de databank van het Genees- en hulpmiddelen Informatie Project (GIP) van Zorginstituut Nederland. De databank biedt u informatie over het gebruik van genees- en hulpmiddelen op grond van de Zvw. U kunt de databank doorzoeken en tal van overzichten samenstellen via het keuzemenu bovenaan op de homepage.